Będziemy oszczędzać coraz więcej. Dziś to średnio 14 proc. dochodów

30,2% polskich gospodarstw domowych, biorących udział w badaniu Związku Przedsiębiorstw Finansowych i Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH Sytuacja na rynku consumer finance, uważa, że w nadchodzącym roku zdoła zaoszczędzić jakiekolwiek pieniądze. To o 1/3 więcej niż przed rokiem i prawie trzykrotnie więcej niż przed dziesięciu laty. Polacy oszczędzają też coraz więcej – średnio 14,0% swych dochodów (wobec 11,8% przed rokiem). Niestety, wciąż niewielu z nas odkłada na emeryturę (około 11% respondentów), ale obserwowany jest tu lekki wzrost.

Wyniki prowadzonego co kwartał badania ZPF i IRG SGH wskazują na wyraźny trend wzrostowy odsetka respondentów uważających, że z bardzo dużym lub dość dużym prawdopodobieństwem zdołają zaoszczędzić jakiekolwiek pieniądze w nadchodzącym roku. Dziś to już 30,2% badanych. Jednocześnie widoczny jest spadek odsetka tych, którzy nie planują oszczędzać. Obecnie jest ich 18,4%, podczas gdy jeszcze przed rokiem było ich 27,3%. Wśród pesymistów nastąpiło jednocześnie przesunięcie do „znikomego” prawdopodobieństwa, co też stanowi poprawę w tym zakresie.

Tak dobre prognozy w zakresie oszczędzania są między innymi wynikiem opinii respondentów, że obecnie, uwzględniając ogólną sytuację ekonomiczną Polski, jest korzystny klimat do oszczędzania. To opinia 46% respondentów – o 5 p.p. więcej niż przed rokiem.

Polskie gospodarstwa domowe coraz lepiej oceniają także swoją obecną sytuację finansową. Odsetek tych, którzy wpadają w długi wyniósł w III kwartale 2019 r. 5,3% wobec 7,6% przed rokiem. Odsetek gospodarstw domowych które „nieco oszczędzają” jest na wysokim poziomie – dziś to 49,3% (wobec 48,8% przed rokiem). Odsetek tych, którzy „dużo oszczędzają” wyniósł ok. 3,8%. Łącznie więc 53% respondentów deklaruje zdolność do oszczędzania (przed rokiem 51,4%). Co ciekawe, odsetek tych, którzy oceniają, że przejadają oszczędności, lekko zwiększył się w stosunku do wskazań sprzed roku. Dziś to 10,2%, a przed rokiem – 9%.

W świetle wyników obecnego badania w zakresie oceny klimatu do oszczędzania, jak i salda w zakresie zbilansowania bieżących dochodów i wydatków gospodarstw domowych, które wzrosło czwarty kwartał z rzędu (po korekcie w połowie ubiegłego roku), należy oczekiwać, że coraz więcej gospodarstw będzie oszczędzać i będą one zwiększać swoje oszczędności – prognozuje dr Sławomir Dudek z IRG SGH.

Wśród oszczędzających dominują gospodarstw domowe, które odkładają mniej niż 10% dochodów. Jest ich dziś około 40% (wobec 51% w analogicznym okresie roku 2018). Drugą grupą są respondenci odkładający między 10 a 20% dochodów i jest ich ok. 36,9%, zaś tych, którzy mogą odkładać ponad 20% jest około 23,1%. Średnia szacowana stopa oszczędności to około 14,0% dochodów (wobec 11,8% przed rokiem).

Istotne zmiany w rankingu celów oszczędzania

Respondentom deklarującym duże lub bardzo duże prawdopodobieństwo zaoszczędzenia pieniędzy w perspektywie najbliższego roku zadano także pytanie o cele oszczędzania. Wśród motywów gromadzenia oszczędności, najczęściej wskazywaną w III kwartale br. opcją był wypoczynek – ponad 42% respondentów. Wskazywanym jako drugi celem był remont (ok. 39%), zaś kolejnym – zakup drobnych dóbr trwałych (ok. 34%). W dalszej kolejności uplasował się zakup samochodu – ten cel wskazuje ponad 23% respondentów. W przypadku wszystkich powyższych motywów w ostatnich dwóch badaniach zanotowano istotne wzrosty popularności. Kolejnym motywem były wydatki na bieżącą konsumpcję (ok. 18%) i w średnim terminie tutaj obserwujemy tendencję spadkową. Również w przypadku wydatków mieszkaniowych zanotowano lekki spadek popularności do ok. 12%. Chęć oszczędzania na emeryturę wskazuje około 11% respondentów, ale tu obserwujemy wzrost (przed rokiem było to 9,1%). Znacząco zmalała zaś grupa osób, które planują oszczędności, lecz bez specjalnego przeznaczenia – obecnie to ok. 14% (wobec prawie 26% przed rokiem).

Wyniki uzyskane w III kwartale br. wskazują, że rośnie nasza zdolność do oszczędzania. Otwarte pozostaje jednak pytanie o formy oszczędzania, wybierane przez respondentów. Z różnych wskazań wynika, że te najprostsze, czyli rachunki i depozyty bankowe. Dane z systemu bankowego pokazują dramatyczny wręcz spadek depozytów terminowych, a wzrost środków na rachunkach i lokatach krótkoterminowych. Giełda od 2014 roku nie może pochwalić się hossą, co w zderzeniu ze wzrostem indeksów na innych rynkach wskazuje jej marginalne znaczenie. Z kolei widoczny w badaniu wzrost oszczędności na emeryturę jest być może początkiem tendencji, a nie reakcją na alarmistyczne komunikaty odnośnie przyszłych emerytur – komentuje dr Mirosław A. Bieszki, Doradca Ekonomiczny ZPF.

***

Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (wcześniejsza nazwa: Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców) powstał 27 października 1999 roku i skupia ponad sto kluczowych przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, firmy zarządzające wierzytelnościami, doradców i pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą, sprzedające produkty odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym, platformy crowdfundingowe oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej. ZPF to Członek Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powołanej do życia przez Ministra Finansów RP oraz Członek prestiżowej europejskiej organizacji samorządowej europejskiego przemysłu finansowego EUROFINAS (European Federation of Finance House Associations), zrzeszającej siedemnaście krajowych organizacji, reprezentujących ponad 1200 instytucji finansowych. ZPF ma w swoim dorobku badawczym kilkadziesiąt raportów, koncentrując się merytorycznie na obszarze kredytu.

  • ZPF
  • media@zpf.pl
  • +48 58 302 92 05
  • Związek Przedsiębiorstw Finansowych
  • Długie Pobrzeże 30
  • 80-888 Gdańsk